توضیحات سازمان امور مالیاتی در خصوص سهام خزانه
وزارت امور اقتصادی و دارایی
سازمان امور مالیاتی کشور
معاون حقوقی و فنی مالیاتی
شماره: ۲۱۰/۱۰۶۵/د
تاریخ: ۱۴۰۳/۰۱/۱۵
پیوست: دارد
بسمه تعالی
جناب آقای احمدرضا مدبرنیا
مدیر کل محترم امور مالیاتی استان اصفهان
با سلام و احترام
عطف به نامه شماره ۱۰۴/۷۰۵۱۲/د مورخ ۱۴۰۲/۱۰/۲۰ عنوان معاون محترم درآمدهای مالیاتی نظر مشورتی این معاونت را به آگاهی می رساند:
۱- بر اساس نظریه شماره ۱۲۰ مورخ ۱۴۰۰/۵/۴ کمیته فنی سازمان حسابرسی، به موجب استانداردهای حسابداری، هرگونه خرید و فروش سهام واحد تجاری توسط خود، در حکم معامله با مالکان است و باید به عنوان سهام خزانه به بهای تمام شده اندازه گیری و در صورت وضعیت مالی، در سرفصل حقوق مالکانه طبقه بندی شود. سود یا زیان حاصل از فروش سهام یاد شده، باید به عنوان صرف/کسر سهام خزانه شناسایی و در حقوق مالکانه طبقه بندی گردد. بر این اساس تحصیل اوراق سهام واحد تجاری از محل منابع خود و صرف نظر از شکل آن (از جمله از طریق صندوق بازارگردانی اختصاصی)، مادامی که مزایا و مخاطرات آن متوجه واحد تجاری باشد، در حکم سهام خزانه محسوب می شود.
۲- مطابق بندهای (۲) و (۳) ابلاغیه شماره ۴۴۰/۰۰۲/ ب/۹۵ مورخ ۱۳۹۵/۲/۱۲ سازمان بورس و اوراق بهادار با موضوع «نحوه حسابداری و گزارشگری سهام خزانه، که به تایید سازمان حسابرسی نیز رسیده است؛ هنگام فروش سهام خزانه، هیچگونه مبلغی در صورت سود و زیان و صورت سود و زیان جامع شناسایی نمی شود. ما به التفاوت خالص مبلغ فروش و مبلغ دفتری تحت عنوان « صرف (کسر) سهام خزانه، شناسایی و ثبت می شود. همچنین بر طبق بند (۵) این ابلاغیه، در تاریخ گزارشگری، مانده بدهکار صرف (کسر) سهام به حساب سود(زیان) انباشته منتقل می شود. مانده بستانکار حساب مذکور تا میزان کسر سهام خزانه منظور شده قبلی به حساب سود (زیان) انباشته، به آن حساب منظور و باقیمانده به عنوان صرف سهام خزانه در ترازنامه در بخش حقوق صاحبان سهام ارائه و در زمان فروش کل سهام خزانه، به حساب سود (زیان) انباشته منتقل می شود تا طبق نظر مجمع عمومی صاحبان سهام در این خصوص تصمیم گیری شود.
۳- بر اساس استدلال مرقوم، در رای موضوع دادنامه شماره ۱۱۸۱ – ۱۴۰۱۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۱۱۸۰ مورخ ۱۴۰۱/۶/۲۹ هیات عمومی دیوان عدالت اداری، «سرمایه گذاری در سهام و سرمایه گذاری های جاری و سریع المعامله و افزایش ارزش سرمایه گذاری از طریق ثبت در دفاتر نه از باب اینکه مشمول مالیات نقل و انتقال سهام و مالیات مقطوع موضوع مواد ۱۴۳ و ۱۴۳ مکرر قانون مالیات های مستقیم و در نتیجه مشمول مالیات بر درآمد ماده ۱۰۵ قانون مذکور نیست، بلکه از این حیث که اصولاً این ثبت در دفاتر بدون احراز اصل وقوع درآمد و تحقق درآمدی که مشمول مطالبه مالیات است، برای مودی آورده ای ایجاد نمی نماید و صرف ثبت در دفاتر بدون اینکه واقعاً در آمد احراز شود از شمول احکام مقرر در مواد ۱، ۹۳ و ۱۰۵ قانون مالیات های مستقیم خارج است.
با عنایت به مراتب، با توجه به اینکه مطابق استانداردهای حسابداری مانده بستانکار حساب صرف (کسر) سهام خزانه (تا قبل از فروش کل سهام خزانه) می بایست تا میزان کسر سهام خزانه منظور شده قبلی به حساب سود(زیان) انباشته به آن حساب منظور و باقیمانده در بخش حقوق صاحبان سهام منعکس شود و از طرفی با اتخاذ ملاک از رای موضوع دادنامه مذکور هیات عمومی دیوان عدالت اداری، مانده بستانکار حساب صرف (کسر) سهام خزانه (تا قبل از مرحله فروش کل سهام خزانه) نه از باب اینکه سهام خزانه مشمول مقررات ماده ۱۴۳ مکرر قانون مالیات های مستقیم و در نتیجه مشمول مالیات بر درآمد ماده ۱۰۵ قانون مذکور نیست، بلکه از این حیث که صرف ثبت در دفاتر بدون احراز اصل وقوع در آمد و تحقق درآمدی که مشمول مطالبه مالیات است، برای مودی آورده ای ایجاد نمی نماید، از این رو مادامی که در بخش حقوق صاحبان سهام طبقه بندی می شود از شمول احکام مقرر در مواد ۱، ۹۳ و ۱۰۵ قانون مالیات های مستقیم خارج است. بر این اساس و با توجه به مقررات تبصره ۲ ماده ۱۴۷ قانون مالیات های مستقیم و نیز با امعان نظر به مفاد بند (الف) بخشنامه شماره ۲۱۰۱۲/ ۲۰۰/ ص مورخ ۱۳۹۱/۱۰/۲۵، مانده بدهکار حساب صرف (کسر) سهام خزانه که به حساب سود و زیان انباشته منتقل می شود، در صورتی که موجب کاهش درآمد مشمول مالیات ابرازی شده باشد، قابل کسر از درآمد مشمول مالیات عملکرد مورد رسیدگی نخواهد بود.
مهدی رعنایی
معاون حقوقی و فنی مالیاتی
دانلود PDF بخشنامه
متن کامل بخشنامه در فایل PDFحجم فایل : 2180 کیلو بایت
